Dwaalwegen in de geneeskunde

Dwaalwegen in de geneeskunde
door dr. P.W.M. van Meerendonk, complimentair arts

In het artikel “Dwaalwegen in de geneeskunde” blaast Piet Borst de loftrompet over de bestrijder van de kwakzalverij Cees Renckens.
Wie deze zelfde Renckens kort geleden in het programma NOVA heeft gezien, zal zich verbazen over zijn idolatie.

In dit programma viel de man, die volgens Borst beroemd is om zijn encyclopedische kennis op het gebied van de alternatieve geneeskunde, volledig door de mand.
In de uitzending bond hij de strijd aan met revalidatiearts Jan Mens van het Erasmus
Medisch Centrum.

Zijn betiteling van de aandoening bekkeninstabiliteit als modeziekte bleek op een wel zeer selectieve studie van de literatuur te berusten en op de vraag van gespreks-leider Clairy Polak of hij zelf wel eens onderzoek naar deze ziekte had gedaan, gaf hij als antwoord: “Ik heb wel wat anders te doen”.

Toen zijn gebrek aan kennis op het gebied van deze aandoening erg genante vormen aannam en hij zijn smadelijke afgang begon te beseffen restte hem niets anders dan te zeggen dat het merendeel van zijn collega’s het met hem eens
was.
De grote broer moest te hulp komen.

Bij de betiteling van het chronisch vermoeidheidssyndroom als modeziekte wordt Renckens in het geheel niet geremd door kennis van zaken.
De vele wetenschap-pelijke onderzoeken die aantonen dat CVS een fysieke oorzaak heeft, zijn door hem niet gelezen of worden gemakshalve onder het tapijt geveegd.

Renckens vertegenwoordigt een groep van dogmatici, die het niet zo nauw neemt met de waarheid en probeert met tendentieuze uitspraken de mening van leken te beïnvloeden.

Behoort ook Borst tot deze groep?
Zijn uitspraak dat niemand behoefte heeft aan verder onderzoek naar homeopathie, omdat de theorie absurd is, doet het ergste vermoeden.
81 van de 105 wetenschappelijke onderzoeken naar homeopathie tonen een
gunstig effect van deze geneeswijze.
Het feit dat we de werking niet begrijpen, betekent niet dat deze behandeling absurd is.
Ook zijn uitspraken betreffende de Moermantherapie zijn uitermate ongenuanceerd en getuigen niet van enige expertise.

Ik raad Borst aan zijn kennis te verdiepen en het boek Nutritional Oncology te lezen (mede uitgegeven door de Harvard Medical School en het fameuze Sloan Kettering Memorial Cancer Institute in New York).

Overigens leert de geschiedenis van de geneeskunde ons dat kennis zeer betrekkelijk is. Veel van wat op dit moment voor waarheid wordt gehouden is over een aantal jaar wellicht achterhaald.
Dat doet mij denken aan Ignasz Semmelweiss, welbeschouwd een andere collega van Renckens. De man die in de negentiende eeuw tot de ontdekking kwam dat
kraamvrouwenkoorts een iatrogene ziekte is.

Artsen plachten in die tijd namelijk bevallingen te doen direct in aansluiting aan lijkschouwingen. De sterfte nam in de kliniek van Semmelweiss dramatisch af toen hij zijn assistenten verplichtte hun handen in alcohol te wassen voordat ze de bevalling gingen doen.
Desalniettemin werd deze man voor gek versleten door zijn collega’s en uiteindelijk overleed hij in een psychiatrische inrichting.
De veronderstelling van Semmelweiss dat kraamvrouwenkoorts een besmettelijke ziekte is, werd weggehoond.
“We begrijpen het niet, dus het is absurd”.

De mateloze arrogantie van veel artsen is misplaatst.
De echte wetenschapper is bescheiden op basis van het feit, dat hij veel
niet weet.
Om de woorden van Socrates te gebruiken: “Hij is wijs, die weet, dat hij niets weet”.

Met andere woorden: mensen als Borst en Renckens zijn niet wijs.

P.W.M. van Meerendonk, arts